در یک دستاورد قابل توجه، چهار طرح تحقیقاتی مرکز تحقیقات استئوپروز پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم که به سفارش مرکز مدیریت بیماری های غیرواگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به انجام رسیده است موفق به کسب عنوان طرح‌های برگزیده اثرات فراآکادمیک در سطح دانشگاه علوم پزشکی تهران شدند.

ترکیب و فراوانی باکتری های موجود در دستگاه گوارش با طول زمان ، رژیم غذایی ، سن و دیگر ویژگی‌های محیطی تغییر می‌کند . در گذشته نقش باکتری ها در سلامتی انسان مشخص نشده بود اما طی سال‌های گذشته با تحقیقاتی که به عمل آمد، مشخص شد که میکروب‌ها در سلامتی و ابتلا به بیماری‌ها و حتی درمان آن ها نیز نقش بسزایی دارند. امروزه میکروبیوتای دستگاه گوارش به عنوان یک فاکتور کلیدی در تنظیم بسیاری از مسیرهای متابولیک در نظر گرفته می‌شوند.

تغذیه یکی از عوامل مهم در حفظ سلامتی افراد سالمند به شمار می‌رود و می‌تواند به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی آنها تاثیر بگذارد. در دهه‌های اخیر، مصرف غذاهای فوق‌فرآوری‌شده به‌طور چشمگیری افزایش یافته است. این غذاها سرشار از کالری ولی فاقد ارزش‌های غذایی مناسب هستند و مصرف مداوم آنها می‌تواند منجر به مشکلات جدی در سلامت افراد مسن شود. مطالعات اخیر نشان داده‌اند که مصرف غذاهای فوق‌فرآوری‌شده با افزایش خطر مرگ‌ومیر و چاقی همراه است. یکی دیگر از مشکلات شایع در سالمندی، ناتوانی و فرتوت شدگی است که با پیامدهای نامطلوب سلامت، افزایش مرگ‌ومیر و کاهش کیفیت زندگی مرتبط است.

دمانس یکی از چالش‌های اصلی سلامت عمومی در جوامع با جمعیت سالمندان رو به افزایش است و تاثیرات قابل توجهی بر کیفیت زندگی فردی و اجتماعی دارد. مطالعات نشان می‌دهد که پیروی از الگوی غذایی مدیترانه‌ای می‌تواند با کاهش خطر بیماری‌های مزمن و بهبود سلامت شناختی مرتبط باشد. اما تحقیقات در این زمینه در کشورهای خاورمیانه و به‌ویژه ایران، محدود است. این تحقیق به شناسایی مداخلات مناسب برای کاهش بار دمانس و بهبود سلامت سالمندان کمک می‌کند.

بدنبال روند رو به افزایش چاقی و بیماری‌های مرتبط با چاقی در جوامع مدرن، جراحی‌های کاهش وزن به عنوان یک راه حل پزشکی موثر به شمار می‌آیند. در این پژوهش سعی خواهد شد تا به توصیف و تحلیل درصد انواع جراحی¬های چاقی انجام شده و تغییرات متابولیک و مرگ و میر و عوارض ناخواسته در بیماران پرداخته شود. شیوع اضافه وزن و چاقی در مطالعات به ترتیب حدود ۲۰% و ۱۳.۵% گزارش شده است. موضوع مهم در این تحقیق شناخت این عوارض و سنجش تغییرات پس از انواع جراحی¬های چاقی (نظیر اسلیو معده، بای¬پس Roux en Y و مینی بای¬پس) است. این پارامترهای متابولیک عبارتند از: پروفایل لیپید، فشار خون و دیابت نوع ۲. براساس مطالعات صورت گرفته از قبل، جراحی¬های چاقی خصوصا نوع بای¬پس roux en Y موجب کاهش تری¬گلیسرید و LDL-C سرمی شده اند. براساس مطالعات، شیوع فشار خون در میان بزرگسالان ایرانی حدود ۲۶% است. چاقی خصوصا چاقی شکمی برای بیماری فشار خون بالا ریسک فاکتور محسوب میشود.

زمین خوردن یکی از جدی ترین و شایع ترین مشکلات دوره سالمندی می باشد که می تواند منجر به عوارض متعددی شود. زمین خوردن حتی می تواند تاثیرات مهمی بر سیستم بهداشتی-درمانی جامعه برجای بگذارد. برآورد شده است که سالانه در آمریکا ۵۰ میلیارد دلار هزینه صرف درمان و عوارض زمین خودن می شود. همچنین سالانه ۳۰۰۰۰ نفر در آمریکا بر اثر زمین خوردن فوت شده اند. تشخیص عوامل موثر بر زمین خوردن و به کارگیری روشهای پیشگیری و مداخله ای لازم جهت کاهش زمین خوردن و یا کاهش عوارض آن میتواند مفید باشد. بسیاری از علل برشمرده شده برای زمین خوردن قابل کنترل می باشند از جمله وضعیت عملکرئدی سبک زندگی و بیماریهای زمینه ای فرد سالمند که بهبود این وضعیت های سلامت می تواند در کاهش بروز و عوارض زمین خوردن موثر باشد. . کیفیت و کمیت خواب از جمله علل موثر بر خطر زمین خوردن عنوان شده اند. با در نظر گرفتن روند رو به رشد افزایش جمعیت افراد مسن در کشور ایران، و اثر مخرب زمین خوردن بر سلامتی، این مطالعه جهت بررسی ارتباط بین شاخص های کیفیت و کمیت خواب، شاخص های عملکرد روزمره زندگی و عملکرد کلیه و خطر زمین خوردن و انجام خواهد شد.

اندازه اثر عوامل خطر دمانس آلزایمر گزارش خواهد شد و این عوامل جهت بررسی در جمعیت سالمندان اولویت بندی خواهد شد. به توجه به فقر اطلاعات در سطح مطالعات طولی و روابط علی و قوی در کشور از این مطالعه جهت رهنمود پژوهش های آتی داخل کشور جهت بررسی عوامل خطر منطقه ای دمانس آلزهایمر و اولویت بندی آن ها در مطالعات کوهورت استفاده خواهد شد. همچنین این مطالعه راهنمای مناسب جهت از بین بردن بحث در رابطه با عوامل خطر و اولویت بندی مداخلات در زمینه پیشگیری از عوامل خطر در سطح جهانی خواهد بود.

کاهش عملکرد شناختی می‌تواند باعث مشکلات اجتماعی، اقتصادی و مهمتر از همه کاهش شدید کیفیت زندگی گردد. افراد دارای آسیب شناختی خفیف(MCI)، ممکن است عملکرد شناختی‌شان در یک یا چند حوزه شناختی آسیب ببیند و در خطر بیشتر ناتوانی و از دست دادن استقلال در مقایسه با افراد دارای شناخت طبیعی هستند. شیوع MCI در جمعیت سالمندان سالم بین ۳ تا ۱۹ درصد است و به‌علاوه در ۳۳-۱۱% موارد طی دوسال MCI به سمت بیماری آلزایمز پیشرفت می‌کند. بنابراین باتوجه به رشد فزاینده MCI، پیشگیری و بسته آموزش شناختی ساختارمند منسجم و همه‌جانبه، ضروری و حائز اهمیت است.

پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم در راستای ارتقای دانش و مهارت محققان در حوزه میکروبیوم، کارگاه تخصصی طراحی و اجرای مطالعات میکروبیوم؛ از نمونه‌گیری تا تحلیل را در قالب مدرسه پاییزه خود برگزار کرد.