مداخلات دیابت نوع ۲ زیر ذره‌بین اقتصاد سلامت: چگونه تصمیم‌ هوشمندانه بگیریم

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران، پژوهشی نوآورانه با عنوان «ارزشیابی اقتصادی و اولویت‌بندی مداخلات بیماری دیابت نوع ۲ در ایران» به همت دکتر رامین حشمت، استاد اپیدمیولوژی و رئیس مرکز تحقیقات بیماری‌های مزمن و صعب‌العلاج پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران، به تازگی به پایان رسیده است. این پروژه در سال ۱۴۰۴ خاتمه یافته و گامی مهم در جهت تصمیم‌گیری مبتنی بر شواهد و بهبود سیاست‌های سلامت کشور به شمار می‌آید.

دیابت نوع ۲ یکی از پرهزینه‌ترین بیماری‌های غیرواگیر در ایران است و فشار مالی سنگینی بر نظام سلامت وارد می‌کند. این پژوهش برای نخستین‌بار، سه دسته اصلی مداخلات درمانی شامل انواع انسولین‌ها، داروهای خوراکی و ابزارهای پایش قند خون را از منظر هزینه‌-اثربخشی به صورت مقایسه‌ای بررسی کرده است.

نتایج این طرح نشان داد که برخی گزینه‌های کم‌هزینه مانند انسولین لیسپرو و پیوگلیتازون، در مقایسه با داروهای پرهزینه، اثربخشی قابل‌توجهی دارند و می‌توانند به‌عنوان انتخاب‌های به‌صرفه‌تر در فهرست پوشش بیمه‌ای مورد توجه قرار گیرند. همچنین، استفاده از دستگاه‌های ساده پایش خانگی قند خون (SMBG) در بیشتر موارد نسبت به سنسورهای پیشرفته (CGM) مقرون‌به‌صرفه‌تر بوده و برای بسیاری از بیماران کفایت دارد.

به گفته دکتر حشمت:

«این یافته‌ها می‌تواند راهنمایی علمی برای سازمان‌های بیمه‌گر، سیاست‌گذاران وزارت بهداشت، انجمن دیابت ایران و پزشکان متخصص باشد تا تصمیم‌های هوشمندانه‌تری در زمینه تخصیص منابع و پوشش بیمه‌ای اتخاذ کنند. هرچند، تصمیم‌گیری درمانی برای هر بیمار باید متناسب با شرایط فردی او انجام گیرد.»

این دستاورد علمی، علاوه بر کاهش هزینه‌های غیرضرور، می‌تواند به اصلاح فهرست خدمات بیمه‌ای و استفاده عادلانه‌تر از منابع سلامت منجر شود. نتایج این مطالعه تاکنون در قالب چهار مقاله علمی در حال داوری در مجلات بین‌المللی معتبر است.

امید می‌رود چنین پژوهش‌هایی زمینه‌ساز توسعه سیاست‌های سلامت مبتنی بر شواهد در کشور باشند و راه را برای سلامتی پایدارتر و تصمیم‌گیری کارآمدتر هموار سازند.