نشست هم‌اندیشی مرکز تحقیقات سلامت سالمندان با هدف ارتقای پژوهش و همکاری‌های مشترک دانشگاهی

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران،  در بخش آعازین این نشست، دکتر حسین فخر زاده رئیس مرکز تحقیقات سلامت سالمندان ضمن خوش امد گویی، توجه به تحقیقات در زمینه سالمندی را یک ضرورت خواند و گفت:ما در آستانه یک تحول جمعیتی بزرگ هستیم و باید با نگاهی آینده‌نگر، پژوهش‌ها و برنامه‌های خود را به‌گونه‌ای هدایت کنیم که نه‌تنها به ارتقای کیفیت زندگی سالمندان منجر شود، بلکه الگویی برای سیاست‌گذاری‌های ملی در حوزه سالمندی نیز فراهم آورد. مرکز تحقیقات سلامت سالمندان تلاش می‌کند تا با بهره‌گیری از ظرفیت‌های علمی کشور و همکاری‌های بین‌المللی، به مرجع علمی و سیاست‌گذار در این حوزه تبدیل شود.  

همچنین دکتر فرشاد شریفی، معاون پژوهشی مرکز تحقیقات سلامت سالمندان به ارائه گزارش جامع از برنامه‌ها و فعالیت‌های مرکز پرداخت. دکتر شریفی در سخنان خود با اشاره به چشم‌انداز مرکز گفت: هدف ما دستیابی به جهانی است که در آن سالمندان از بالاترین احترام برخوردار باشند، سالم‌تر زندگی کنند و بیشترین مشارکت را در جامعه داشته باشند.

 وی با بیان اینکه این مرکز یک نهاد چندتخصصی است که مطالعات پایه تا اپیدمیولوژیک را پوشش می‌دهد، افزود: از جمله مهم‌ترین فعالیت‌های این مرکز می‌توان به اجرای پروژه‌هایی همچون ارزیابی تغییرات میکروبیوتای روده در مبتلایان به دمانس، تدوین بسته جامع ارزیابی شناختی و توسعه کمک‌تشخیص کامپیوتری اختلالات عصبی ـ شناختی، مطالعه راه‌اندازی اسکن تشخیصی با رادیودارو Florbetapir در بیماران مبتلا به آلزایمر، اجرای فاز پایلوت غربالگری اختلالات شناختی در سالمندان شهری و روستایی، و طراحی بسته‌های مراقبت ادغام‌یافته سلامت سالمندان مقیم مراکز شبانه‌روزی توان‌بخشی ـ مراقبتی اشاره کرد.

دکتر شریفی در ادامه به جذب منابع و اعتبارات از خارج دانشگاه از جمله موسسه نیماد، اداره سالمندی وزارت بهداشت، فرهنگستان علوم پزشکی و ستاد علوم و فناوری های شناختی اشاره کرد و گفت: یکی از فعالیت‌های مهم مرکز، تبیین نقش استادان حوزه علوم پزشکی در ارتقای سواد سلامت مردم در قالب مطالعات کیفی و نیز سنجش سواد سلامت زنان بوده است.

وی همچنین مطالعه طولی سالمندی بیرجند را به‌عنوان یکی از مهم‌ترین پژوهش‌های اثرگذار مرکز معرفی کرد و توضیح داد: این مطالعه همگروهی آینده‌نگر از سال ۱۳۹۷ با همکاری دانشگاه علوم پزشکی بیرجند آغاز شد و جمعیتی از سالمندان بالای ۶۰ سال شهرستان بیرجند را پوشش می‌دهد.

 تاکنون دو مرحله پیگیری تلفنی و یک مرحله ارزیابی حضوری در سال ۱۴۰۲ انجام شده است. نتایج این مطالعه به بررسی میزان بروز اختلال شناختی، زوال عقل، سندرم فرتوت‌شدگی، بیماری‌های قلبی عروقی و سایر اختلالات مرتبط با سالمندی پرداخته و تاکنون بیش از ۵۰ مقاله علمی از آن منتشر شده است.

 وی همچنین در حوزه آموزش و انتشارات نیز فعالیت‌های ارزشمندی صورت گرفته که از جمله آن می‌توان به تألیف و ترجمه کتاب‌های مرجع در حوزه خدمات سالمندی و دندان‌پزشکی سالمندی (Pedersen)، تدوین راهنمای بالینی دندان‌پزشکی سالمندان، تولید محتوای آموزشی تخصصی سلامت دهان ویژه سالمندان و مراقبین آنان در قالب فیلم کوتاه، موشن‌گرافیک و متن آموزشی با همکاری وزارت بهداشت، سازمان بهزیستی و آسایشگاه کهریزک، و نیز مشارکت در تدوین استانداردهای کتابخانه‌های عمومی سالمندان اشاره کرد.

 دکتر شریفی اضافه کرد: همچنین در طول فعالیت مرکز، ده‌ها دانشجوی پزشکی و کارشناسی ارشد در قالب طرح‌های پژوهشی با این مجموعه همکاری داشته‌اند. معاون پژوهشی مرکز تحقیقات سلامت سالمندان از دیگر اقدامات ملی و جمعیتی مرکز را همکاری در مطالعه همگروهی برنامه سلامت سالمندان بوشهر، اجرای پیمایش سلامت و سبک زندگی سالمندان تهران در سال ۱۳۹۵، غربالگری اختلالات شناختی در استان‌های یزد و قزوین با همکاری انجمن آلزایمر ایران و سازمان بهزیستی کشور، و اجرای پروژه ملی ارزیابی سریع فناوری‌های کمکی (rATA) با حمایت مالی سازمان جهانی بهداشت و وزارت بهداشت اشاره کرد.

 به گفته دکتر شریفی، همکاری در راه‌اندازی دیپلم پژوهشی سالمندی با گروه طب سالمندی دانشگاه علوم پزشکی تهران از دیگر دستاوردهای مهم این مرکز بوده است. در این برنامه، تمامی دروس پژوهشی، آمار و اپیدمیولوژی توسط مرکز ارائه می‌شد؛ هرچند به دلیل مشکلات مالی و عدم تأمین حق عضویت، این برنامه متوقف گردید. دکتر شریفی از دیگر اقدامات برجسته مرکز در حوزه آموزش را شامل مشارکت مرکز تحقیقات سلامت سالمندان در برگزاری اولین کنگره ملی و بین‌المللی سیاست‌گذاری و تازه‌های سلامت در حوزه سالمندی خواند که بستری برای تبادل دانش و تجربه میان متخصصان داخلی و بین‌المللی فراهم آورد.

در بخشی از این نشست، دکتر باقر لاریجانی با اشاره به سیاست‌های کلان پژوهشگاه اظهار داشت: پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم از ابتدا با یک برنامه استراتژیک در سه حوزه بالینی، جمعیتی و پایه شکل گرفته است. وی ادامه داد: ما همواره تاکید داریم که مراکز تحقیقاتی پژوهشگاه باید هم‌افزایی کنند، از ظرفیت‌های یکدیگر بهره ببرند و در قالب طرح‌های مشترک به همکاری بپردازند تا اعضای هیئت علمی نیز بتوانند از توانمندی‌های هم استفاده کنند. به همین علت تلاش داریم طراحی‌های پژوهشی به‌گونه‌ای باشد که هزینه‌ها به حداقل برسد. رییس پژوهشگاه ادامه داد: همچنین درصددیم تا با هماهنگی و همکاری وزارت بهداشت و دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور، برنامه‌های ثبت در حوزه‌های فعالیت پژوهشگاه را گسترش دهیم. دکتر رامین کردی، معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه نیز در این نشست توصیه کرد که از ظرفیت انجمن‌ها بیش تر استفاده شده و کارهای مشترک میان آنها و مراکز تحقیقاتی تعریف شود. دکتر کردی افزود: تعریف مدل‌های همکاری مشترک می‌تواند موجب انسجام فعالیت‌ها گردد و دانشگاه نیز در این مسیر، با تسهیل استانداردسازی و حمایت مالی، به پیشبرد تحقیقات کمک خواهد کرد.

در بخش پایانی این جلسه، مباحث و بررسی‌های گسترده‌ای پیرامون راهکارهای افزایش بهره‌وری و بهبود عملکرد مرکز تحقیقات سلامت سالمندان با حضور مدیران حوزه پژوهش دانشگاه انجام شد. در این بخش، اعضای حاضر به تبادل نظر در خصوص تقویت همکاری‌های بین‌مرکزی، ارتقای کیفیت پژوهش‌ها و استفاده بهینه از منابع و ظرفیت‌های موجود پرداختند و پیشنهادهای متعددی برای توسعه فعالیت‌های علمی و عملیاتی مرکز ارائه شد.