مرکز تحقیقات بیوسنسور؛ پیشگام نوآوری‌های تشخیصی در ارزیابی معاونت پژوهشی دانشگاه

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران، دکتر کبری امیدفر، رئیس مرکز تحقیقات بیوسنسور پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران، در جلسه ارزشیابی کیفی معاونت پژوهشی دانشگاه که روز دوشنبه ۲۶ آبان‌ماه با حضور دکتر محمد حسین یزدی رئیس کارگروه ارزیابی مراکز بیومدیکال، دکتر محمدرضا منظم اسماعیل‌پور  مشاور اجرائی معاونت تحقیقات دانشگاه ، دکتر شکوفه حسنی دانشیار بیوتکنولوژی مرکز تحقیقات علوم داروئی، دکتر بهاره یزدی زاده معاون تحقیقات و فناوری پژوهشگاه و اعضای مرکز تحقیقات بیوسنسور برگزار شد، گزارشی جامع از فعالیت‌ها، دستاوردها و مسیر توسعه این مرکز ارائه داد. وی با اشاره به تاریخچه مرکز اظهار کرد: مرکز تحقیقات بیوسنسور فعالیت خود را از سال ۱۳۸۷ به‌عنوان گروه بیوسنسور آغاز کرد و در سال ۱۳۹۱ به مرکز تحقیقات ارتقا یافت. این مجموعه به‌عنوان یکی از مراکز وابسته به پژوهشکده علوم سلولی و مولکولی، مأموریت دارد دانش و فناوری زیست‌حسگرها را توسعه داده و روش‌های نوین شناسایی و اندازه‌گیری آنالیت‌ها را با اتکا بر مواد زیستی و ریزموادها بومی‌سازی و کاربردی کند.

دکتر امیدفر با تشریح اولویت‌های پژوهشی مرکز افزود: تمرکز ما بر انجام پژوهش‌های بنیادی و کاربردی بین‌رشته‌ای به‌منظور تولید علم و توسعه محصول است. این فعالیت‌ها در حوزه‌های زیست‌حسگرها و نانوحسگرهای هوشمند و POC، حسگرهای غیرتهاجمی و پوشیدنی، و همچنین مدل‌سازی مولکولی داروها و مهندسی پروتئین دنبال می‌شود. مرکز در حال حاضر خدمات بالینی انسانی ارائه نمی‌دهد و تمرکز آن بر توسعه فناوری و تولید دانش است.

وی در ارائه شاخص‌های علم‌سنجی مرکز اعلام کرد: از ابتدای تأسیس تاکنون ۶۹۲ مقاله علمی منتشر کرده‌ایم که ۱۷۲ مورد آن بین‌المللی بوده است. در پنج سال گذشته، مقالات ما ۱۴۵۲۴ بار استناد شده و H-index مرکز به ۷۷ رسیده است. ۲۱۷ مقاله در مجلات Q1 منتشر شده و ۱۱ مقاله ما دارای ضریب تأثیر بالای ۱۰ بوده‌اند. پراکندگی سایر مقالات شامل ۶۸ مقاله با IF بین ۷ تا ۱۰، تعداد ۲۴۶ مقاله با IF بین ۳ تا ۷ و ۳۶۷ مقاله با IF بین ۰ تا ۳ است.

رئیس مرکز تحقیقات بیوسنسور با اشاره به فعالیت‌های نوآورانه این مجموعه گفت: توسعه سیستم سنجش هوشمند مبتنی بر جریان جانبی و پایش فلورسانس برای تشخیص بایومارکرها و همچنین طراحی برچسب پوستی هوشمند رنگ‌سنجی برای پایش pH و گلوکز در عرق از مهم‌ترین دستاوردهای فناورانه ماست که نمونه اولیه آن‌ها ساخته شده است. در عین حال قابل ذکر است مقالات ما در بسیاری از پتنت‌های بین‌المللی مورد استناد قرار گرفته است و محققان مرکز در انتشار فصل‌هایی از کتاب‌های بین‌المللی معتبر انتشارات الزویر و اشپرینگر مشارکت داشته‌اند.

دکتر امیدفر در تشریح طرح‌های پژوهشی شاخص مرکز گفت: در سال‌های اخیر طرح‌های مهمی از جمله توسعه زیست‌حسگر میکروفلوئیدیک رنگ‌سنجی پوشیدنی برای تشخیص همزمان کراتینین، اوره و گلوکز در عرق، ساخت منسوجات هوشمند خودشارژشونده برای پایش علائم حیاتی، استفاده از نانوپراب‌های فلورسنت برای سنجش بیلی‌روبین، طراحی حسگرهای الکتروشیمیایی بدون آنزیم، ساخت زیست‌حسگر رنگ‌سنجی مبتنی بر پلیمر قالب مولکولی برای اندازه‌گیری تتراسایکلین، بهینه‌سازی بایوسنسور دو‌بخشی لوسیفرازی جهت غربالگری داروهای ضدالتهاب و توسعه نانو‌زیست‌حسگرهای تشخیص اگزوزوم‌های سرطانی در راستای تشخیص سرطان پروستات انجام شده است.

وی در پایان تأکید کرد: مرکز تحقیقات بیوسنسور با تکیه بر رویکرد بین‌رشته‌ای، زیرساخت‌های پژوهشی غنی و همکاری‌های علمی گسترده، مسیر توسعه فناوری‌های تشخیصی نوین را با قدرت ادامه می‌دهد و هدف ما ارتقای سطح تشخیص و مدیریت بیماری‌های غدد و متابولیسم در کشور است.

نمایندگان معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی تهران در این جلسه با تقدیر از عملکرد مرکز تحقیقات بیوسنسور، بر نقش برجسته این مرکز در توسعه فناوری‌های نوین تشخیصی تأکید کردند و اظهار داشتند که مرکز طی سال‌های اخیر توان علمی و فناورانه قابل‌توجهی در تبدیل ایده‌های پژوهشی به محصولات کاربردی نشان داده است. به گفته آنان، فعالیت‌های مرکز در حوزه زیست‌حسگرها، به‌ویژه در بیماری‌های غدد و متابولیسم، پاسخ‌گوی نیازهای آینده نظام سلامت کشور و نمونه‌ای موفق از توسعه پژوهش‌های هدفمند در دانشگاه است، اظهار کردند:

آنها با اشاره به شاخص‌های کمی و کیفی فعالیت‌های مرکز افزودند:تولید مقالات باکیفیت، استنادات بالا و حضور اعضای هیئت علمی مرکز در فهرست دو درصد دانشمندان برتر جهان، نشان‌دهنده پویایی این مجموعه و مدیریت علمی اثربخش آن است. این موفقیت‌ها جایگاه مرکز را در سطح ملی و بین‌المللی تقویت کرده است.