آگاهی، کلید تشخیص زودهنگام و درمان مؤثر بیماری‌های تیروئید است

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه علوم غدد ومتابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران؛ دکتر باقر لاریجانی با اشاره به شیوع بالای اختلالات تیروئیدی در ایران گفت: بر اساس بررسی‌های ملی، بخش قابل توجهی از جمعیت، به‌ویژه زنان، در معرض اختلالات عملکردی تیروئید از جمله کم‌کاری و پرکاری هستند، در حالی که بسیاری از این موارد بدون تشخیص باقی می‌مانند.

دکتر لاریجانی افزود: کم‌کاری تیروئید می‌تواند منجر به خستگی مزمن، افسردگی، افزایش وزن و اختلال در تمرکز شود، و در کودکان نیز رشد و تکامل ذهنی را تحت تأثیر قرار دهد. از این رو، غربالگری به‌ویژه در گروه‌های پرخطر مانند زنان باردار و افراد دارای سابقه خانوادگی بیماری تیروئید، از اهمیت بالایی برخوردار است.

وی همچنین بر ضرورت آموزش پزشکان و کادر سلامت در تشخیص زودهنگام این بیماری‌ها تأکید کرد و گفت: پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم در همکاری با وزارت بهداشت، برنامه‌های آموزشی و پژوهشی متعددی را برای بهبود مدیریت بیماری‌های تیروئید در کشور اجرا کرده است.

استاد غدد درون ریز دانشگاه علوم پزشکی تهران از مردم خواست با انجام آزمایش‌های دوره‌ای و مراجعه منظم به پزشک، سلامت تیروئید خود را پایش کرده و هرگونه علامت مشکوک را جدی بگیرند.

دکتر لاریجانی در ادامه با اشاره به پیشرفت‌های علمی در زمینه تشخیص و درمان بیماری‌های تیروئید گفت: تشخیص این بیماری‌ها عمدتاً با انجام آزمایش‌های ساده خونی مانند سنجش سطح TSH و هورمون‌های T3 و T4 امکان‌پذیر است. در موارد خاص، از سونوگرافی، اسکن تیروئید و نمونه‌برداری نیز برای ارزیابی دقیق‌تر استفاده می‌شود.

وی افزود: درمان بسته به نوع اختلال تیروئیدی متفاوت است. در کم‌کاری تیروئید، معمولاً درمان با تجویز هورمون جایگزین (لووتیروکسین) صورت می‌گیرد و در پرکاری تیروئید، گزینه‌هایی مانند داروهای ضد تیروئید، ید رادیواکتیو و در برخی موارد جراحی مطرح می‌شوند.

رییس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم تأکید کرد: مهم‌ترین اصل در درمان، پیگیری منظم بیمار و تنظیم دقیق دوز دارو بر اساس آزمایش‌های دوره‌ای است. به‌ویژه در زنان باردار، تنظیم مناسب هورمون‌های تیروئید نقش حیاتی در سلامت جنین دارد.

او همچنین با اشاره به خدمات ارائه‌شده در سطح نظام سلامت کشور گفت: خوشبختانه دسترسی به خدمات آزمایشگاهی و درمانی در کشور قابل قبول است، اما نیاز به افزایش آگاهی عمومی و پیگیری منظم برای پیشگیری از عوارض جدی بیماری‌های تیروئید همچنان وجود دارد.

دکتر لاریجانی با اشاره به تحولات علمی در حوزه سلامت گفت: پیشرفت‌های نوین در تشخیص و درمان اختلالات تیروئید، به‌ویژه مبتنی بر پزشکی فردمحور، تحول چشمگیری در مراقبت از بیماران ایجاد کرده است. در این رویکرد، با بهره‌گیری از اطلاعات ژنتیکی، مولکولی و بالینی هر فرد، امکان ارائه درمان‌های دقیق‌تر و مؤثرتر فراهم شده است. آزمایش‌های ژنتیکی و مولکولی به تشخیص دقیق‌تر بیماری‌ها و پیش‌بینی پاسخ به درمان کمک می‌کنند و مسیر درمانی را از رویکردهای یکسان و سنتی به سوی مدیریت اختصاصی بیماران هدایت می‌نمایند.

وی افزود: به این ترتیب، جایگزینی بهینه هورمون در کم‌کاری تیروئید، درمان‌های هدفمند برای سرطان تیروئید مبتنی بر ویژگی‌های ژنتیکی تومور و مدیریت فردی بیماری‌های خودایمنی تیروئید ممکن شده است. همچنین، بهره‌گیری از هوش مصنوعی و تصویربرداری پیشرفته، دقت تشخیص و برنامه‌ریزی درمان را افزایش داده است. اگرچه چالش‌هایی همچون هزینه بالا و حفظ حریم خصوصی داده‌ها همچنان مطرح است، اما این نوآوری‌ها نویدبخش مراقبتی مؤثرتر، کم‌تهاجمی‌تر و مبتنی بر نیازهای فردی هستند که می‌توانند نتایج درمان و کیفیت زندگی مبتلایان به اختلالات تیروئید را به شکل قابل توجهی بهبود بخشند.

روز جهانی تیروئید هر ساله در ۲۵ مه (۴ خرداد) برگزار می‌شود و هدف آن افزایش آگاهی عمومی درباره اختلالات تیروئید، تشویق به انجام آزمایش‌های غربالگری و حمایت از بیماران است. این روز توسط انجمن تیروئید اروپا (ETA) پایه‌گذاری شده و با حمایت انجمن‌های بین‌المللی مانند انجمن تیروئید آمریکا (ATA) و فدراسیون بین‌المللی تیروئید (TFI) برگزار می‌شود.