پژوهشی نوآورانه در پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم: پروفایل اسیدهای آمینه به عنوان بیومارکری برای تشخیص و پیش‌بینی شدت بیماری کبد چرب غیر الکلی

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران؛ این تحقیق که توسط دکتر آزاده زرین کلاه دانشجوی دوره دستیاری فوق تخصصی غدد بالغین و تحت هدایت اساتید راهنما دکتر باقر لاریجانی و دکتر محمدرضا مهاجری تهرانی و با مشاوره دکتر فریده رضی، دکتر نکو پناهی، دکتر فاطمه بندریان و دکتر کاظم خلجی در پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم انجام شده، بر روی جمعیت سالمندان بوشهر متمرکز بوده و به بررسی دقیق پروفایل اسیدهای آمینه در ارتباط با شدت NAFLD پرداخته است.

 بیماری کبد چرب به دلیل جمع شدن چربی زیاد در کبد ایجاد می‌شود. این بیماری که اغلب به دلیل سبک زندگی ناسالم، چاقی و دیابت به وجود می‌آید، می‌تواند به مرور زمان کبد را دچار آسیب‌های جدی کند و حتی باعث از کار افتادن کامل آن شود. از آنجایی که هنوز درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد، پیدا کردن راه‌هایی برای تشخیص زودهنگام و دقیق آن بسیار حیاتی است. این بیماری ارتباط تنگاتنگی با سندرم متابولیک، چاقی و مقاومت به انسولین دارد. با توجه به شیوع بالای آن (حدود ۲۵٪ در جمعیت عمومی) و عدم وجود درمان دارویی قطعی، شناسایی بیومارکرهای غیرتهاجمی برای تشخیص زودهنگام و ارزیابی شدت بیماری از اهمیت بالایی برخوردار است.

 محققان در این پژوهش با بررسی داده های آزمایشگاهی حاصل از مطالعه کوهورت سالمندان بوشهر دریافتند که در افرادی که کبد چرب شدیدتری دارند، میزان بعضی از اسیدهای آمینه مثل لوسین و والین در خون بیشتر از حد طبیعی است. این مواد می‌توانند نشانه‌ای از وجود مشکل در کبد باشند.

 از طرف دیگر، میزان چند اسید آمینه دیگر مثل گلیسین و سریندر خون این افراد کمتر از حد معمول است. کاهش این مواد ممکن است نشان‌دهنده یک اختلال در روند طبیعی بدن باشد. این تحقیق همچنین نشان داد که ارتباطی بین این مواد و فیبروز (آسیب و زخم شدن بافت کبد) وجود دارد.

 این موضوع می‌تواند به پزشکان کمک کند تا بفهمند کدام بیماران در معرض خطر بیشتری برای آسیب‌های جدی‌تر کبدی قرار دارند. اهمیت یافته‌های این پژوهش که می‌تواند نقطه شروع بسیار مهمی برای کارهای بزرگ‌تر باشدآنجاست که در آینده ممکن است پزشکان با یک آزمایش خون ساده بتوانند بدون نیاز به روش‌های سخت و دردناک، شدت بیماری کبد چرب را ارزیابی کنند. همچنین با شناخت این مواد و نقش آن‌ها در بیماری، دانشمندان می‌توانند به دنبال راه‌هایی برای تنظیم میزان آن‌ها در بدن و در نتیجه، کنترل بهتر بیماری کبد چرب باشند.

 این تحقیق با وجود دستاوردهای مهم، دارای محدودیت‌هایی نیز بوده است. طراحی مقطعی مطالعه، امکان استنتاج روابط علی را محدود می‌کند. همچنین، استفاده از شاخص‌های غیرتهاجمی به جای بیوپسی کبدی (استاندارد طلایی) و محدود بودن جمعیت مطالعه به یک منطقه جغرافیایی خاص، از جمله محدودیت‌هاب این پژوهش بود.

 این محقق برای مطالعات آینده، انجام پژوهش‌های طولی برای درک بهتر نقش علّی این اسیدهای آمینه‌ها، بررسی تأثیر مداخلات درمانی بر پروفایل متابولومیک و گسترش مطالعات به جمعیت‌های متنوع‌تر را پیشنهاد کرده‌اند.